Ashab-ı Kehf
Tarsus'ta mı?
Ashab-ı Kehf'in yaşadığı yer olarak gösterilen ikinci yer
Tarsus'tur. Gerçekten de Tarsus'un kuzeybatısında Encilüs
veya Bencilüs adıyla bilinen dağda Kuran'daki tariflere
uygun bir mağara vardır.
Tarsus fikri birçok İslam aliminin de ortak görüşüdür. Kuran
tefsircilerinin en ünlülerinden biri olan Taberi, Tarih-ül
Ümem isimli kitabında, Ashab-ı Kehf'in mağarasının bulunduğu
dağın adını "Bencilüs"olarak belirtmiş, bu dağın
da Tarsus'ta olduğunu söylemiştir.1
Yine tanınmış tefsircilerden olan Muhammed Emin, dağın isminin
"Pencilüs" olduğunu ve Tarsus'ta bulunduğunu belirtmiştir.
"Pencilüs" olarak telaffuz edilen isim bazen "Encilüs"
olarak da söylenmektedir. Ona göre, buradaki isim farklılığı,
"B" harfinin farklı söylenmesi veya "tarih
aşındırması" denen kelimenin harf kaybından ibarettir.2
Bir diğer tanınmış Kuran alimi olan Fahreddin Razi de eserinde,
"bu yere Efsus denilse de, buradan kasıt Tarsus'tur,
zira Efsus, Tarsus'un başka bir adıdır" diyor.3
Bunlardan başka, Kadı Beyzavi'nin ve Nesefi'nin tefsirlerinde,
Celaleyn ve Tıbyan tefsirlerinde, Elmalılı'nın, Ö. Nasuhi
Bilmen'in ve diğer birçok alimin tefsirlerinde bu yerin
ismi olarak "Tarsus" verilmiştir. Ayrıca tüm bu
müfessirler 17. ayetteki "güneş doğduğunda onların
mağaralarına sağ yandan yönelir, battığında onları sol yandan
keser geçerdi" cümlesini, bu dağdaki mağaranın ağzının
kuzeye bakıyor olmasıyla açıklarlar.4
Tarsus'ta Ashab-ı keyfe ait olduğu sanılan mağara. |
Ashab-ı Kehf'in yaşadığı yer, Osmanlı İmparatorluğu zamanında
da merak edilmiş ve bununla ilgili bazı araştırmalar yapılmıştır.
Başbakanlık Osmanlı arşivlerinde konuyla ilgili bir dizi yazışma
ve bilgi mevcuttur. Örneğin Tarsus mahalli idaresinin Osmanlı
Devleti Hazine Amirine gönderdiği bir mektupta, Tarsus'ta
bulunan Bencilus Dağı'ndaki Ashab-ı Kehf mağarasının koruma
ve temizliği ile ilgilenenlere maaş bağlanması konusundaki
talebini bildiren bir dilekçe ve mektup yer alır. Bu mektuba
cevap olarak, istenen maaşların devlet hazinesince ödenebilmesi
için, burasının hakikaten Ashab-ı Kehf'in yaşadığı yer olup
olmadığı konusunun araştırılması gerektiği bildirilmiştir.
Bunun için yapılan araştırmalar da Ashab-ı Kehf'in mağarasının
yerinin tesbitinde yararlı olmuştur.
Meclis tarafından yaptırılan bir araştırmadan hazırlanan raporda
şöyle denmiştir: "Adana eyaletine bağlı bulunan Tarsus'un
kuzeyinde ve Tarsus'a iki saat uzaklıktaki dağda bir mağara
bulunmaktadır ve bu mağaranın ağzı Kuran'da bildirildiği gibi
kuzeye bakar." 5
Ashab-ı Kehf'in kimler olduğu, ne zaman yaşadıkları ve nerede
yaşadıkları gibi konular her zaman ilgili insanları araştırmaya
yöneltmiş bu konu ile ilgili birçok yorum yapılmıştır. Ancak
bu yorumların hiçbirisi bir kesinlik içermemektedir, dolayısıyla
Mağaraya sığınan bu inançlı gençlerin hangi tarihlerde yaşadıkları,
ayetlerde zikredilen mağaranın nerede olduğu sorularına kesin
yanıtlar verilememektedir. |